In de weekendkrant viel mijn oog op twee artikels die ogenschijnlijk niets met elkaar of met de geneesmiddelensector te maken hebben. Het zijn doordenkertjes. Ze openen de ogen en geven inzicht in een realiteit die snel op ons af komt; razendsnelle evoluties waar we – rijdend met de neus op het stuur – veel te weinig aandacht voor hebben.

Aandacht voor “echte” kwaliteit, die “bottom up” wordt meetbaar gemaakt, wordt een absolute prioriteit voor iedereen in de sector. In beide artikels vond ik inspiratie om de vraag te beantwoorden hoe we dat kunnen realiseren.

Bijkomstig pittig detail: klik op de link naar de artikels (in de tekst) en je ontdekt meteen de nieuwe aanpak van De Standaard.

Tegen alle verwachtingen en doemscenario’s in, groeit die krant gestaag zowel in papieren oplage als in digitaal aanbod. Ze heeft geen schrik van nieuwe business- en communicatie modellen, maar experimenteert voortdurend zelf. Daardoor vervelt ze gestadig en pro-actief van een uitsluitend “papieren” omgeving naar een nieuw, dynamisch digitaal aanbod dat open staat voor al wie nieuws wil proeven en lezen.

Echte Kwaliteit
Lees om te beginnen even het korte stukje over Info over kwaliteit ziekenhuizen op één website. Op vijf jaar tijd maakten de ziekenhuizen zelf de bocht naar het meetbaar maken en publiceren van hun kwaliteit. Samen met wetenschappelijke artsenverenigingen ontwikkelden ze zelf de nodige indicatoren voor een resem pathologieën en specialismen. Die worden nu door elk ziekenhuis gebruikt en de resultaten worden door de ruime meerderheid intern gepubliceerd.Tegen medio 2015 zullen ze, naast elkaar, op één website verschijnen.

Dit realiseren was allicht geen sinecure. Toch hoorden we er buiten die sector nauwelijks iets van. Dat geeft een dubbel sterk signaal vanwege de ziekenhuis sector: “Aandacht voor de kwaliteit die we patiënten bieden, staat hoog op onze agenda” en “Kwaliteit meten we niet alleen binnenskamers; we hebben ook de moed om ermee naar buiten te komen”.

Dat is wat ik noem “echte kwaliteit”. Niet erover praten, maar het doen. Transparant.
Il faut le faire.

Oefen op het ontwikkelen van indicatoren
In de nieuwe Prepare for the Future training (P4F 2015) zit een oefening waarbij de deelnemers moeten proberen om indicatoren uit te denken. Het is uiteraard slechts een vingeroefening, om de geest al wat soepel te maken voor het grote werk.

De opdracht is:

• denk eens na hoe we Structuur- Proces- en Outcome-indicatoren kunnen definiëren die respectievelijk 'infrastructuur en opleiding', 'procedures en protocollen', 'resultaten van ons werk en therapeutische effecten' meetbaar en vergelijkbaar kunnen maken.
• doe die oefening twee maal: bedenk eerst wat volgens jou, als apotheker (of fabrikant van medicatie of medische hulpmiddelen) belangrijk is. En doe de oefening dan nog eens een tweede keer, door de bril van de patiënt…

Benieuwd wat er uit komt en waar de verschillen zullen zitten tussen beide kolommen. Tijdens de try-outs vonden de deelnemers alvast probleemloos een reeks interessante en haalbare indicatoren.

Bottom Up voor Energie
Het tweede artikel is iets uitgebreider. Het was David tegen Goliath en David won vertelt een boeiend verhaal en bevat een confronterende les.

In Duitsland nemen de burgers de productie van alternatieve, hernieuwbare energie in de hand. Milieu en werkgelegenheid hebben er baat bij. En het participatieve model, op niveau van regio of zelfs gemeente, zorgt voor rechtstreekse betrokkenheid en verantwoordelijkheid. Kersje op de taart: Duitsland riskeert geen black-outs en hoeft niet over afsluitplannen te dubben !

De gemeente Schönau wordt in het artikel opgevoerd als voorbeeld hoe de bevolking zichzelf helemaal onafhankelijk wil en kan maken van de grote bedrijven die energie aanbieden. Ze kochten het lokale netwerk op en produceren binnenkort zelf voldoende groene stroom (uit een breed pallet van technologieën) om haast geheel zelfbedruipend te zijn. Daar waren enkele belangrijke wetswijzigingen voor nodig en een diepgaande mentale omslag.

De reglementering moest oude paradigma’s loslaten (dat elektriciteit alleen onder de hoede van grote mastodonten van bedrijven kon worden geleverd) en de bevolking moest ervan overtuigd zijn dat ze anders moesten leren omgaan met hun energie. Het resultaat is een sector van hernieuwbare energie, die voor meer dan de helft in handen is van consumenten en landbouwers (zie grafiek).

Coöperatieve Gezondheid en Kwaliteit

Regelgeving en dus ook kwaliteit van de gezondheid is steeds een top down zaak geweest. De overheid legt de regels vast en wij voeren ze uit. Stel u eens voor dat de organisatie van de zorg, inclusief de manier waarop we werken aan de kwaliteit en duurzaamheid ervan, zou aangepakt worden zoals Schönau zijn stroomvoorziening heeft georganiseerd en gerealiseerd. Stel je eens voor dat de grote lijnen en prioriteiten in de gezondheidszorg en ziekteverzekering van bovenaf zouden blijven komen, maar dat de praktische uitvoering ervan in handen zou komen van lokale “coöperatieve” zorginstanties…

LMN’s of Zorgregio’s die het voortouw nemen... Producenten en consumenten van de zorg die face to face, elkaar letterlijk in de ogen kijkend, afspraken maken hoe ze het leveren en gebruiken van zorg willen organiseren. Afgestemd op de plaatselijke behoeften. Met prioriteiten die men gezamenlijk bepaalt en opvolgt. Met KPI’s en kwaliteitsindicatoren die men in overleg heeft vastgelegd en monitort...

Onvoorstelbaar, zal u allicht zeggen.

Het verhaal in de krant over de energieproductie in Duitsland leek me even ongelooflijk. En toch lukt het. In een maatschappelijk domein (stroomvoorziening) dat een haast even groot en vitaal belang heeft als de gezondheidszorg.

Dirk BROECKX – 7 december 2014

En voor wie echt heel lui was (of als de link niet meer zou werken naar De Standaard)
Ziehier een LINK naar de tekst van de artikels (Bron: De Standaard 6 december 2014)