7/12/2010 - Slow Down
Hoe verander je het rijgedrag van een chauffeur? In het bijzonder: hoe help je hem van zijn zware voet af? En wat heeft dat met goed geneesmiddelengebruik te maken? Dit wordt een duik in de toekomst van farma en het apothekersberoep, met een reflectie over conditioneren, motiveren en het inzetten van leuke IT tools om het gedrag te veranderen.
Dit alles flitste door mijn hoofd toe ik, een beetje verloren in een hoekje van de Standaard-online, een stukje zag staan over een iPhone app. “Slow down” heet het virtuele hebbeding waarmee de vzw Ouders van Verongelukte Kinderen (OVK) jongeren (of ouderen) van hun zware voet af wil helpen. Het verband met compliance en het inzetten van motivatietechnieken op basis van moderne IT was voor mij meteen zonneklaar. Volg even mee mijn gedachtegang:
Een pientere benadering
Van ouders van verongelukte kinderen zou je verwachten dat ze meteen een vermanende vinger zouden opsteken naar al wie te snel rijdt. Je zou het logisch vinden wanneer ze zouden denken aan een afschrikcampagne met emotionele affiches langs de weg of suggestieve, traumatisch geladen afbeeldingen die doen nadenken over doodgereden kinderen. Neen. Ergens zit er in de vzw OVK iemand die heel pienter is en die begrepen heeft dat je met een informatieve, dreigende of schrikwekkende aanpak eigenlijk geen kat trager doet rijden. Menselijk gedrag en zeker het positief bijsturen van gedrag zit heel anders in elkaar.
De meer effectieve manier om gedrag te wijzigen – zo leerde Pavlov zijn hondje al – is een positieve, belonende “lus” in de hersenen te leggen: positief gedrag kan je conditioneren door, liefst spelenderwijze en via dagdagelijkse handelingen, het gedrag te monitoren en juist gedrag te belonen.
Een frisse aanpak
Precies zo werkt “Slow Down”. Het is een iPhone app die gratis downloadbaar is op iTunes. Terwijl je in je auto op je iPhone naar muziek luistert, volgt de App via de GPS in je iPhone waar je rijdt en hoe snel je op die plek mag rijden. Ga je boven de maximale snelheid, dan vertraagt (!) de muziek. Rij je meer dan 10 km/u te snel, dan stopt de muziek zelfs helemaal.
Slow Down werd ontwikkeld door het reclamebureau Happiness Brussel. Vorig jaar won het in Cannes drie Gouden Leeuwen met “Let it Ring”, een preventiecampagne tegen telefoneren achter het stuur, eveneens in opdracht van OVK.
Hoewel “Slow Down” slechts een hulpmiddel is en natuurlijk niet alleenzaligmakend, wijst het wel de weg naar een frisse, individuele en efficiënte manier om gedrag te helpen veranderen op een moeilijk domein. Niet met een paternalistisch, educatief, verwijtend of zelfs bestraffend vingertje. Dat is de aanpak via flitspalen. Die werkt ook, maar ik vind ze toch een duurdere en alleszins minder leuke methode. Met “Slow Down” haal je zelf een vrolijker middel in huis, dat je gedrag, met een minimum aan goede wil en zelfdiscipline, ludiek helpt bij te sturen.
De belangrijke karakteristieken van een dergelijke aanpak zijn dat het “in the background” loopt, zonder dat je actief iets moet doen om het te laten werken; dat de tool in feite niet rechtstreeks verband houdt met het doel (muziek heeft eigenlijk niks te maken met trager rijden) en tenslotte dat het een leuk evenwicht bevat tussen belonen en ludiek bestraffen: het klinkt bizar, wanneer de muziek plots trager begint te spelen!
De overstap naar farma
Pas dat nu eens toe op een soortgelijk moeilijk gedragsdomein: compliance (adherence, acceptance, persistence). De klassieke aanpak, met informatie en goede raad, helpt uiteraard, maar het effect is al met al beperkt. Zo’n 30 tot 50% van de medicatie wordt niet correct gebruikt en het percentage therapietrouwe patiënten zakt na enkele maanden van chronische behandeling vaak nog veel dieper.
We moeten dus dringend overstappen op een andere aanpak. Waarom niet in dezelfde richting als OVK: fris, leuk en positief.
Laten we eens creatief denken. Brainstormen over een leuke app die spelenderwijze compliance “in the background” monitort en help bij te sturen. Wil je inspiratie, kijk dan naar SLOW DOWN .
Have fun!
Dirk Broeckx – 7 december 2010
‹‹Back
