7/05/2010 - The Art of Voice
Je hoort of leest er geen woord over. En toch worden de volgende vier jaar cruciaal voor onze sociale zekerheid en voor de organisatie van onze gezondheidszorg. We razen nu snel naar verkiezingen maar de aandacht gaat naar vanalles, behalve naar waar het echt over zou moeten gaan. We moeten de volgende legislatuur absoluut een concreet en breed gedragen plan op de rails krijgen om de kwaliteit en efficiëntie van de gezondheidszorg snel op te drijven, zodat we het hoofd kunnen bieden aan het nijpend tekort aan voorzieningen die de babyboomers tegen 2020 gaan veroorzaken. Dan gaan we te weinig huisartsen, verpleegkundigen, ziekenhuizen, rustoorden en revalidatiecentra hebben om hen op te vangen.
Volgende week start de visie en strategie module “De Toekomst van de Gezondheidszorg” van de Prepare for the Future training. In de aanloop interviewde ik ondermeer Ingrid Maes (PWC), Frank Nobels (OLV Aalst), Lieven Annemans (UGent) en Jan Van Emelen (MLOZ). Ik put ook uit de grondige analyse van de problemen en uitdagingen voor de ziekteverzekering die Jean Hermesse (LCM) bracht in de IFB Managementcursus. Samen geven ze een coherent, boeiend en uitdagend beeld van de noodzakelijke transformaties in de gezondheidszorg in het algemeen en de ziekteverzekering in het bijzonder. Het wordt steeds duidelijker dat we met de huidige aanpak geen tien jaar meer verder kunnen. Topambtenaren als Ri De Ridder en Jo De Cock realiseren zich ook zeer goed welke uitdagingen wachten. En beleidsmakers in het middenveld, de beroepsorganisaties, zijn intussen mentaal ook min of meer klaar om van koers te veranderen. En toch…
The Art of Voice
Toch komt dit onderwerp (nog) niet aan bod in de debatten en in de media, terwijl het juist nu, vlak voor de volgende verkiezingen een brandend onderwerp zou moeten zijn dat op elke burger en zeker elke zorgverstrekker een enorme invloed gaat hebben op hun leven en welzijn de volgende tien jaar.
Maar hoe krijgen we het voor elkaar om dit hoogstnoodzakelijk “maatschappelijk debat” op gang te trekken? Hoe kunnen we de politiek eindelijk afhelpen van de pijnlijke obsessie voor BHV en het debat terugbrengen naar de dingen die echt van belang zijn of die het nu snel gaan worden?
Luc Huyse reikte jaren geleden al de oplossing aan, toen hij het concept “the art of voice” omschreef. Onderwerpen die op de publieke en dus ook op de politieke agenda thuishoren, verdienen aandacht en inbreng van elke burger en zeker van iedereen die tot de “intelligentsia” behoort. Wanneer die onderwerpen onvoldoende worden opgepikt door de media of door de politiek heeft elke betrokkene vandaag niet alleen de mogelijkheid, maar ook de plicht om zijn mening te uiten en om zijn stem helder te laten weerklinken.
Het is de kunst om de aandacht van columnisten en partijstrategen te vestigen op “issues” die van belang zijn. Roepen helpt daarbij niet of nauwelijks. Pakkende verhalen die het probleem tastbaar of herkenbaar maken; een scherpe analyse die inzichten geeft; constructieve voorstellen waarvoor een draagvlak kan bestaan: dat zijn de ingrediënten van de kunst om zijn stem te laten weerklinken.
Chronic Disease Management
De explosieve toename van chronische aandoeningen, versterkt door de vergrijzing van de babyboomers, gaat het hele systeem zowel budgettair als organisatorisch de volgende jaren onder druk zetten. Van obesitas tot diabetes, van astma tot hart&vaatziekten, zelfs kanker – die gelukkig in steeds meer gevallen een risico wordt waarvan je niet langer hoeft te sterven – worden chronische ziekten maar beheersbaar als we ze kunnen “managen”. Het gaat daarbij niet om een hoofdzakelijk economische of budgettaire aanpak, wel om het managen in die zin dat je de zorg planmatig en gecoördineerd gaat aanpakken; multidisciplinair en met de focus op preventie, meetbare kwaliteit en efficiëntie. Voor apothekers is dat proces overigens al begonnen, want farmaceutische zorg en binnenkort ook voortgezette farmaceutische zorg, openen perspectieven op het rationeler en optimaler gebruik van medicatie en aanverwanten. Maar ze zijn op zich geen eindpunten; hoogstens mijlpalen langs de lange weg die apothekers nog af te leggen hebben naar hun toekomst.
Moeilijk gaat ook
Het wordt geen gemakkelijke klus om alle neuzen in dezelfde richting te krijgen. Zorgverstrekkers, ziekenfondsen en administraties zijn in de gezondheidsector zo verknocht aan het strakke reglementaire keurslijf waarin ze zichzelf gewrongen hebben, dat ze die ogenschijnlijk knusse en comfortabele cocon niet makkelijk zullen verlaten om in het koude water te springen van een vrijwillige herstructurering van de gezondheidszorg, laat staan van een herverdeling van de centen in de ziekteverzekering! En toch zal dat moeten. De druk van onderaf wordt steeds groter. Patiënten en hun organisaties worden steeds mondiger. IT en Internet zetten stilaan hun stempel op de toekomst en veranderen daarbij ten gronde de manier van werken en zelfs bepaalde taakverdelingen, ook in onze sector. Samenwerkingsverbanden dynamiseren steeds meer “de markt”.
Maar laten we ons dus niet te veel illusies maken: zonder een goed overlegde aanpak en zonder de steun en het vertrouwen van een aantal sleutelfiguren in het middenveld, is de hele transformatie op voorhand tot mislukken gedoemd. En wanneer we er niet in zouden slagen tegelijkertijd de politici uit hun huidige lethargie te halen, zullen ze nooit op tijd klaar staan om impulsen te geven aan dit veranderingsproces en het met wetten en Besluiten te stutten wanneer het vorm zal gaan krijgen.
Het wordt dus geen gemakkelijke klus.
Maar uitdagingen zijn opportuniteiten.
Het zijn kansen om het beste van jezelf te geven …
Dirk Broeckx – 7 mei 2010
‹‹Back
