| Het enige wat je Rik Moons zou kunnen verwijten is dat zowel de titel van het boek als de ondertitel twee vlaggen zijn die de lading niet helemaal dekken. Want bij ‘Doe, dump of Delegeer’, dacht ik – veel te beperkend – dat het boek over efficiënter werken en delegeren zou gaan en bij de ondertitel (‘Slim loslaten voor leidinggevenden’) veronderstelde ik een boek dat zich vooral tot managers richt. Tweemaal mis ! Het boek gaat immers over veel meer dan time-management en delegeren. Het gaat over het (re)organiseren en in de hand nemen van alles wat je doet. Voor iedereen. Rik Moons biedt een uiterst compleet overzicht van theorieën en modellen rond ‘werken’ en bezig zijn. Hij overgiet dit op zij eigen, onnavolgbare wijze met storytelling en vlot verteerbare verhalen. Die maken de overvloed aan theorie heel bevattelijk en bruikbaar voor iedereen, zowel op het werk als thuis en in je vrije tijd! Liever degusteren
Bij het lezen begreep ik al snel dat je dit boek eigenlijk op meerdere manieren kan (en moet!?) lezen. | |  | Ik raad af om het gewoon ‘van begin tot einde’ te lezen. Want dan geraakt je brein snel verzadigd door het staccato aan wetten, modellen en tips die elkaar in elk hoofdstuk opvolgen. Degusteer ‘Doe, dump of delegeer’ dus liever in kleine hapjes. Na elke brok ‘theorie’, serveert Rik Moons een leuk verhaal; vaak met zijn heldin ‘Lies’ als centrale figuur, die al doende het model of de tip ‘beleeft’. De verhalen blijven hangen en worden kapstokken om nieuwe inzichten aan op te hangen. Op de duur keerde ik zelfs de volgorde om door eerst het verhaal te lezen en dan na te denken wat de ‘les’ zou zijn die erin verpakt werd. Dat zorgt meteen voor een intensievere manier van lezen en leren! Wetten
De 80/20 Wet van Pareto ken je (hopelijk) zeker. Maar wie kent de wetten van Fraisse, Laborit en Douglas? Wanner Rik de Matrix van Eisenhouwer als model naar voor schuift om het kaf van het koren te scheiden in je takenlijstje, ging er wel een belletje rinkelen. Laat je niet afschrikken door de checklists van te vermijden valkuilen en handige handvaten om je werk en leven beter te organiseren. De bibliografie, achteraan het boek, geeft voor de amateurs een zeer rijk overzicht van de literatuur over het onderwerp. Aansprakelijkheid, Verantwoordelijkheid, Bevoegdheid en… Vertrouwen
‘Doe, Dump of Delegeer’ staat niet lang stil bij Doen en Dumpen. Het gaat vooral over ‘Delegeren’. Rik Moons start met het subtiele verschil tussen ‘aansprakelijk zijn’ voor iets (in essentie: wie moet ik in het bedrijf aanspreken over een bepaald probleem of een specifieke taak?), ‘verantwoordelijk zijn’ (wie neemt binnen het bedrijf de uiteindelijke beslissing en is de pineut als het fout loopt?) en ‘bevoegdheid hebben’ (beschikken over de nodige middelen en competenties om een taak te kunnen uitvoeren). ‘Vertrouwen’ is daarbij de onmisbare lijm die samenwerken overeind houdt. Delegeren is ook ‘loslaten’, met geven en krijgen van vertrouwen. Efficiënt en Delegeren
Eerst nog de Wetten van Oncken. Onbekend? William Oncken is de man van ‘aapjes management’: taken zijn aapjes, die op je schouder zitten. Als ze te zwaar gaan wegen, is het tijd om, waar mogelijk, de aapjes op iemand anders schouder te zetten. Andermaal levert Rik de nodige checklists van do’s & don’ts en bouwt hij een framework om de stap te zetten van ‘efficiënt’ werken naar ‘effectief’ presteren. Want je kan heel efficiënt bezig zijn met het oplossen van een hoop minder belangrijke problemen en daar veel tijd en geld mee te verspillen. Het doel is om ‘effectief’ te worden: doelmatig dingen doen die echt het verschil maken. Less is more. Ook hier. In de centrale hoofdstukken van het boek beent Rik Moons dan het hele proces van ‘delegeren’ piekfijn uit. De tips en stappenplannen volgen elkaar in sneltempo op. (Het is in dit deel dat het voor mij duidelijk werd dat ‘degusteren in kleine hapjes’ beter is dan alles in één ruk uit te lezen). De toolbox die je nodig hebt om efficiënt te delegeren zou niet compleet zijn zonder een (uitstekend) hoofdstuk over ‘communiceren’. Dat domein is veel breder dan je zou denken, want het overstijgt het uitleggen ‘wat iemand in jouw plaats kan doen’. Rik voorziet in totaal zeven stappen om duidelijk te communiceren! Ook hier komt storytelling tot zijn volle recht. (Zoek maar eens het stukje op over ‘delegeren in de familie’ met een kort maar kristalhelder verhaal dat in de Ikea speelt). Netwerk-samenwerken
In het boek vertrekt Rik meestal van (grotere) organisaties met een hiërarchie: delegeren betekent dat de ‘baas’ taken uitbesteedt die bepaalde teamleden uitvoeren. Rik Moons hanteert zijn gekende, directe en assertieve manier om te zeggen hoe het moet. De valkuilen die hij daarbij oplijst, zijn meestal op maat geschreven van (grotere) bedrijven met een (uitgebreid) organigram. Persoonlijk werk ik de afgelopen jaren alleen nog in netwerk-organisaties en samenwerkingsverbanden, in principe zonder hiërarchie of ‘ondergeschiktheid’. Toch had ik geen probleem om de modellen en aanbevelingen te vertalen naar die ‘plattere’ bedrijfsorganisatie. Door systematisch de theorie af te wisselen met levensechte verhalen en voorbeelden, word je vanzelf uitgenodigd om de adviezen te ‘transponeren’ naar je eigen leefwereld. Netwerk samenwerken is overigens in mijn ogen het summum van ‘slim loslaten’, omdat je tijdens het project per definitie een netwerk van partners opbouwt met specifieke competenties. Helder communiceren, met duidelijke afspraken – ‘wie doet wat en tegen wanneer? – is noodzakelijk voor wederzijds vertrouwen. Partners die op tijd bijspringen, ondersteunen en kennis aan elkaar doorgeven, maken een netwerk sterk. Het transparant voorzien van de nodige middelen (tijd, geld, manpower…) is essentieel. Neergestort
Als kersje op de taart krijg je het bloedstollende verhaal over hoe Rik een tijd geleden neerstortte met zijn ULM. Je zit mee in de cockpit wanneer alles fout gaat en je slechts seconden hebt om een noodlottig einde te voorkomen. Spoiler: Rik is uiteraard veilig terecht gekomen; anders was dit derde boek nooit geschreven. En, ja hoor, zelfs die spannende ‘story’ bevat een resem leerpunten. Met ‘Doe, Dump of Delegeer’ slaat Rik Moons voor de derde keer de nagel op de kop, na ‘Waarom uw oplossing het probleem is” en “Domme vragen bestaan wel”.
Lezen ! (Of liever: Degusteren!). Dirk Broeckx
8 mei 2024 ‘Doe, Dump of Delegeer’ © Rik Moons & Uitgeverij Lannoo, Tielt, 2024 ISBN 978 94 014 9596 7 | 
